Als je uitkijkt naar het einde… Ben je dan klaar of ben je op?

Mijn vader had het  zo ongeveer op zijn vijfenveertigste.
‘Van mij mag het stoppen, veel beter zal het toch niet worden…’Ik zat naast hem in de auto, en protesteerde hevig.
Tot op vandaag weet ik nog niet of het was omdat ik vreesde dat ie mij mee zou nemen
in zijn omhelzing met een brugpilaar, of omdat ik zelf vond dat het leven te prachtig was,
of omdat ik hem oprecht graag zag en zou missen.

Dat laatste, daar ben je als knul niet klaar voor, om dat toe te geven…
Maar dat wil niet zeggen dat het niet waar zou zijn.
Dus ik smeet al de voor de hand liggende argumenten in zijn richting.
Praten zonder te luisteren, meer kon je op die leeftijd ook niet van me verwachten.  Van welke puber wel? Vrees niets, hij leeft nog, zij het jammer genoeg vegetatief. Misschien ook iets wat ik hem wou besparen.

Nu heb ik zelf kinderen. Ik heb er een goede band mee, denk ik, maar niet dezelfde als mijn ouders met ons. Het traditionele kerngezin, het had wel wat, qua elkaar aanvoelen.  Ik ben er ook niet zo goed in. Het contact is dus minder. En de aanvechting van mijn vader, ik heb ze ook. In alle oprechtheid.  En niet om medelijden op te roepen, hoegenaamd niet. Ik ben een goedgemutst mens, laat dat duidelijk zijn. Maar dat belet me niet om na te denken.

De buurt waar ik woon, daar heb je veel bruggen. Over water, over sporen, over snelwegen. Ik betrap me er op dat ik daar de laatste jaren anders naar kijk. Niet als lelijke, architecturale wangedrochten, niet als infrastructuurmonumenten, maar als middelen… Springen, hangen, of niet… Angst en andere overwegingen weerhouden me er van.  Waarschijnlijk ben ik ook een te grote angsthaas voor pijn. ‘Ze’ zeggen wel dat je alles op het internet kunt vinden, but then again…

Het valt me op dat het onmogelijk is om in alle luciditeit over het onderwerp te praten. Je inner circle is ontzet en voelt zich tekort gedaan… Betekenen wij dan niets? Uiteraard wel, maar mag het even? Het gaat nu heel even niet over jullie.

Je kennissenkring reageert ongelovig en spottend… Jij? Onnozelaar, dat durf je toch niet en bovendien, jij, de nar, de clown, the life of the party…  Da’s het nadeel als je op een bepaald moment beslist hebt om je uiterlijke ik, il buffone, alle ruimte tot ontwikkeling te geven, daar mag ik dan weer niet kinderachtig over doen, dat heb ik immers zelf gezocht. De mooie verdediging van de oppervlakkigheid.

En toch… Wat doe je hier? Genetisch materiaal doorgeven, een stukje meerwaarde creëren en dat is het toch ongeveer? Als dat naar eigen inzicht vervuld werd, moet je dan per se de rest van de rit nog uitzitten?

Het is zoals zuinig zijn met je relatie, ik geloof daar niet in. Je beleeft het, gulzig, intens, tot het op is… Het vuur en de intensiteit, dat is wat je wil, niet één of ander smeulend kutvuurtje waar je je handen aan kan warmen!

Jotie ’t Hooft, hoe onvoldragen zijn poëzie ook moge zijn, in de ogen van sommigen/de meesten, heeft ook met dat gevoel gespeeld. Als ’t klaar is, mag je dan weggaan? Of moet je per se de normen respecteren?

Ik heb onlangs een discussie gevoerd dat ik de euthanasiewetgeving onzin vind omdat ze zich beperkt tot oud en/of chronisch en ongeneselijk ziek. Pas op ik ben geen expert,  maar ik geloof heel erg in discussiëren om je eigen standpunten aan te scherpen en:of te zien ontkrachten, Popper meets Plato, iets in die stijl.  Mijn standpunt was dat het mag ingevoerd worden, samen met de meerderjarigheid.

Waarom ook niet? Ik denk dat je er veel leed mee bespaart. Als je dat gegeven in een proces giet kom je immers onmiddellijk op een aantal voordelen uit.

Ten eerste de indentificatie. Het immense voordeel om pijnloos  uit het leven te stappen, heeft een prijs. Je moet er over praten, je moet het kenbaar maken. Dan kan er geholpen worden, dan kan er gepraat worden, dan  kan er gekeken worden hoe ‘echt’ die doodsdrift is.

Het is niet ondenkbaar dat depressies, inzinkingen, ‘het-geen-uitweg-meer-zien’ relatief ‘eenvoudig’ uit de weg kunnen geholpen worden, met dezelfde bezielende inspanning en toewijding die de mensen van de zelfmoordlijn nu tonen. Het voordeel is gewoon dat je het inschakelt in de gezondheidszorg, dat je het au sérieux neemt ipv het dood te zwijgen (pun not intended).  Je officialiseert en maakt een kanaal dat daar op de juiste manier kan naar kijken en over oordelen en mee bezig zijn. ik denk dat dat een verluchting is voor velen.

Ik ben niet naief, velen zullen dit pad niet kiezen, en zich in de eenzaamheid van de laatste oplossing wentelen, maar voor al die anderen, die we a) geidentificeerd kregen b) geen oplossing konden aanbieden, c) die logisch en rationeel kunnen aangeven dat ze er uit willen stappen,  kunnen we dan minstens een menswaardige manier van sterven voorstellen, Soms is zelfs de opluchting van een oplossing al van die aard dat ze energie geeft.

Het impliceert natuurlijk dat je  puur filosofisch gelooft in de uitgangspremisse, dat het soms gewoon op is. Ik ben atheist, dat helpt.  Dat is een debat dat zich buiten de gezondheidszorg afspeelt. En toch weer niet.

Ga maar eens na welk leed  er opgestapeld wordt door mislukte probeersels, alarmkreten, aandachtspogingen en dies meer.  Leed voor de familie,  trauma’s bij vrienden en kennissen, dikwijls vreselijke gevolgen voor het slachtoffer, kosten in de gezondheidszorg.  We kunnen ons dat besparen. En door het kanaal te openen, groeit er inzicht, en wellicht ook research. En dus oplossingen, op welk vlak ook.

Maar nogmaals, ik hoef het niet. Ik kwam net thuis en keek in de ogen van mijn dochter, en dan is alles altijd ok.  ‘T is niet omdat je denkt dat het op is, dat het ook daadwerkelijk zo is.

(Mocht ik mensen kwetsen, dan al bij voorbaat excuus, ergens over praten, hoe stuntelig en onbeholpen ook,  is m.i. altijd te verkiezen boven het zedig doodzwijgen)