Ik heb lang getwijfeld of ik dit zou bloggen, en verre van me de allure van een  Toledano aan te meten, heb ik door gesprekken met vrienden gedacht dat het misschien toch wel zinvol is. Mijn vader is doof, en ik heb geen contact meer met hem, of alleszins toch niet buiten het banale van doordeweekse conversatie, waar we alletwee een gloeiende hekel aan hebben.
Hij gaat wellicht ook dood binnenkort, en dan heb ik misschien kansen lanten liggen om nog iets te zeggen. Vandaar. Wie geneigd is om dat als verregaand exhibitionisme te zien, so be it.

Papa, Pa, Vader,

misschien is dat wel al tekenend voor onze relatie. Nooit goed geweten hoe dat nu eigenlijk moest. Twee emotioneel inepten, die elkaar wel graag zagen, maar er als de dood voor waren om dat te openlijk te tonen, en daar op de duur wel  heel erg onhandig in werden.

Op mijn dertiende zweerde ik de kus af , want dat was niet stoer, en heel veel later, toen ik zelf al kinderen had, wou ik die kus wel terug, maar bleef het bij een hand. Zoals steeds liet je begaan, niet omdat je er geen mening over had, ik ben er heel zeker van dat je die had, maar vooral  omdat je hem niet wou opdringen, kenmerk van je visie over menselijke relaties.
Ik heb nu hetzelfde met mijn zoon. We doen er lacherig over, maar we zoeken een manier om te tonen dat we elkaar fijn vinden. Totnogtoe hebben we alles geprobeerd, ‘high fiven’, handen, omarmingen, géén zoenen… het lukt niet echt…
Het is ook niet belangrijk, daar gaat het niet echt om.

Al een jaar pieker ik me suf hoe ik het contact met je terug op niveau zou kunnen krijgen. Ik heb altijd graag met je gepraat, altijd graag naar je geluisterd, ook al was ik te zelfingenomen om echt te luisteren, of kwam dat zo over.  Zoveel hadden we wel geleerd, luister en doe er desnoods later iets mee, als je te laf bent om onmiddellijk toe te geven dat het juist is. Ik mis dat nu. Een echt gesprek is niet meer mogelijk. Ik heb geen zin om te schreeuwen en luid en traag te spreken, omdat ik het een belediging vind van je intellect. Jij hebt geen energie meer om de essentie uit het gewauwel te filteren. Een dovemansgesprek, letterlijk, daar heeft niemand iets aan.
Maar ik kan me niet voorstellen dat je gedachten niet meer helder zijn. En ik denk dan terug aan dat mooie kleine precieze handschrift. Ik weet niet hoe schrijfvaardig je nog bent, maar misschien krijg ik wel brieven terug, en kan ik de geest van vroeger beleven, met scherpe, agressieve inzichten over politiek, milde woorden over opvoeding, en juiste terechtwijzingen over mijn stommiteiten.

Je bent doof nu, en sufgespoten door de medicatie.  Je bent niet vriendelijk meer, waarschijnlijk ook omdat je doodgefrustreerd met een heldere,  briljante geest in een aftakelend lijf zit. En dat je dat dus ook beseft. Dat je dat zelf gedaan hebt, dat lijf laten aftakelen, is niet eens relevant. Het gaat om de intensiteit waarmee het leven geleefd werd, en ik denk dat je daar je gelijke niet in gekend hebt.

Je gaat dood. Niet onmiddellijk, misschien niet eens binnen de vijf of tien jaar, maar je gaat dood.Dat is niet erg, dat is een stuk van het leven, zeggen ze dan. Maar het zit er aan te komen.  En voor die tijd moet ik alles gezegd hebben, maar werkelijk alles wat zonen tegen hun vader kunnen zeggen. Ik denk niet dat daar ooit genoeg tijd voor is. Een heel leven advies, en raad, en zwijgen en lachen, laat zich niet samenvatten in een paar A4 tjes met bedankingen.
Niet alleen bedankingen, ook frustraties, twijfels. Vragen zelfs, nu nog.
Als je je nu ineens begint af te vragen waarom dit nu moet en waar het op slaat, denk dan even terug aan de dagelijkse autorit, van Erembodegem en later Mere, naar Brussel. Elke dag, twee keer een uurtje in de auto. Ik heb er meer tegen opgekeken dan dat ik er naar uit keek, maar de kwaliteit van de gesprekken, de overwegingen, hebben onbewust hun weg gevonden. Je was daar nooit  opdringerig, je deelde zelf ook je twijfels, je vragen, ook al wist je dat je van een kind geen juist antwoord krijgt.
Misschien is het wel dat wat ons gemaakt heeft tot wat we zijn. Je gaf ons nooit de indruk dat we kinderen waren. Je gaf ons de volle verantwoordelijkheid van elke mening die uitgesproken werd. Je nam ons au sérieux. Ik weet niet of we dat toen apprecieerden, maar ik denk het wel.  Ik kijk er alleszins nu nog met veel warmte aan terug. En ik wil het nog, nog meer, gewoon meer, en zo lang mogelijk. Ik denk dat zonen altijd zonen blijven, ook al worden ze vader… En ze blijven hun vader nodig hebben.

Ik heb het schrijven van deze brief al maanden voor me uitgeschoven, omdat ik niet wist hoe ik het moest doen, omdat ik niet wist wat te zeggen. En ik merk nu dat het er uit gulpt. In één warme stroom. niet te controleren, niet te beheersen. Het leest allicht niet mooi, het zit wat door elkaar, maar ik heb geen zin om er  aan te schaven. Ik wil terug praten met mijne pa, onder welke vorm ook, en misschien is dit wel de beste.
Als het nog kan, schrijf dan een brief terug, dan heb ik mijn papa weer. Als het niet kan, laat het dan weten, dan schrijf ik gewoon voor mezelf, en dan lees je’t wel een keer…